بررسی مقایسه ای اثرگذاری سیاست پولی بر وام دهی بانک های خصوصی و دولتی در ایران(طی دوره 1388-1382)

سیاست های پولی، با وجود اینکه معمولاً نقش مهمی در تثبیت اقتصادی کشورهای در حال توسعه بازی می کنند، اما، سازوکار اثرگذاری سیاست های پولی در این کشورها، تاکنون به طور جدّی مورد مطالعه قرار نگرفته است. از طرف دیگر، بانک ها نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایفا می کنند. مهمترین کارکرد بانک ها که به آنها نقشی منحصر به فرد می دهد، غلبه بر مشکلات اطلاعاتی است که در حین انتقال پس انداز بین سپرده گذاران و سرمایه-گذاران وجود دارد. مطالعات مختلفی در مورد نظام بانکی و نقش بانک ها در اقتصاد ایران انجام شده که در هر یک از آنها به برخی از وجوه موضوع پرداخته شده است. با این حال مطالعات اندکی در زمینه مسیر وام دهی در ایران و نقش ویژگی های مربوط به بانک ها و استحکام ترازنامه آنها در انتقال اثرات سیاست پولی در ایران انجام شده است. لذا، در این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ این سوال هستیم که آیا اثرگذاری کانال اعتباری انتقال سیاست پولی در ایران، با توجه به نوع مالکیت بانک ها( دولتی و خصوصی)، متفاوت است؟ بدین منظور، با استفاده از داده های خرد ترازنامه ای بانک های دولتی و خصوصی طی سال های 1382 تا 1388 و با استفاده از الگوی داده های تابلویی، به بررسی کانال وام دهی بانکی در ایران پرداخته شده است. ابتدا بررسی شده است که کدام یک از سیاست های پولی دوره قبل و دوره جاری، اثرگذاری بیشتری بر وام دهی بانک ها در دوره جاری دارد و سپس با استفاده از نتایج الگوهای اول در هر دو گروه بانک های دولتی و خصوصی، میزان اثرگذاری کانال وام دهی بانکی در انتقال سیاست های پولی انقباضی و انبساطی در ایران، به تفکیک در هر دو گروه بانک های دولتی و خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش، حاکی از عدم تقارن در اثرگذاری سیاست های انقباضی و انبساطی پولی بر وام-های بانکی هر دو گروه بانک ها دارد. سیاست های انقباضی میزان وام دهی بانک های دولتی را بیشتر از بانک های خصوصی کاهش می دهند درحالیکه سیاست های انبساطی پولی در هیچ کدام از گروه های بانک های دولتی و خصوصی اثرگذاری معنی داری ندارند.